Made in Việt Nam? No thanks!

Nhiều khi, sự thiếu chất lượng của phương tiện làm hỏng cả ý muốn và nhiệt tình thực hiện cả một quá trình. Trẻ con từ chối đi học vì chúng không có cặp sách mới. Văn phòng chật chội nóng bức thì nhân viên chỉ chực bỏ việc ra ngoài uống cà phê. Lại có nhà văn bỏ mẹ nào đấy viết: “Ở xứ sở tôi (Việt Nam), đàn bà suối tình khô cạn…”. Nếu cứ thế thì ham muốn tình dục cao thế nào được, phỏng ạ.

Tôi thì vừa có vấn đề với phương tiện tập thể dục, đó là đôi giầy chạy. Nó là hàng Việt Nam chất lượng cao giảm giá mua đã lâu mà dùng thì ít. Năm nay lại lấy ra dùng để đi chạy, và chạy được vài lần thì tìm ra nguyên nhân vì sao từ khi có nó thì tinh thần thể dục giảm hẳn. Vì chất lượng của nó không đạt yêu cầu, làm đau và mỏi chân người sử dụng. Việc thay thế nó trở nên hiển nhiên và hết sức cần thiết.

Như vậy là cuối tuần qua tôi vào Vincom, một trung tâm mua bán lớn ở Hà Nội để sắm cho mình một đôi giầy thể thao tốt, với chủ định sẵn là chỉ chọn 1 trong 2 loại hàng hiệu. Hàng hiệu ở đây ý nói đến sản phẩm của các hãng có tên tuổi và được tiêu thụ khắp thế giới, không nhất thiết cứ phải là thật đắt tiền, sang trọng. Tôi đã chọn sơ qua được hai đôi, mẫu mã thì khá ưng ý và chỉ hơn kém nhau một chút, nhưng giá tiền thì khá chênh lệch. Mãi mới nghĩ đến việc xem xem sản xuất tại đâu, thì thấy một đôi sản xuất tại Việt Nam, còn một đôi sản xuất tại Trung Quốc. Made in Vietnam giá chỉ bằng nửa made in China, nhưng cũng đã đến hàng triệu.

Tôi không nghĩ là mình nên bỏ hàng triệu đồng để mua một đôi giầy sản xuất tại Việt Nam. Cấu vặt còn đau hơn cào, tôi đã chọn đôi giầy Trung Quốc, dù nó đắt hơn. Đã có nhiều kinh nghiệm sát sườn về việc này. Năm nay nhân dịp đi công tác tôi đã mua hộ người khác một máy ảnh kỹ thuật số tại Đức, và việc này đã mang lại sự thất vọng cho cả tôi và người sở hữu món đồ đó, không chỉ vì sau mới nhận ra chiếc máy ảnh đó sản xuất tại Việt Nam, mà thực sự chất lượng của nó quá xoàng so với thương hiệu toàn cầu mà nó gắn nhãn.

Chất lượng hạ, giá thành cao là vấn đề của mọi loại hàng hóa sản xuất ở Việt Nam. Bạn có thể sẽ ngạc nhiên khi biết rằng điều này cũng đúng với cả những hàng hóa nặng và cồng kềnh như vật liệu xây dựng. Sắt thép, xi măng nhập khẩu về còn rẻ hơn trong nước sản xuất, mà giá thành lại hạ. Thực phẩm thì đắt không kém châu Âu, và nếu là người đi nhiều bạn cũng sẽ hiểu ra giá dịch vụ ở ta chẳng thua kém gì những nước giầu có nhất.

Chính phủ, hay các cơ quan đoàn thể, hay một người nào nói “Người Việt Nam dùng hàng Việt Nam”, ý nói hãy dùng hàng nội để góp phần tạo ra các lợi ích kinh tế xã hội một cách gián tiếp, là rất ngu. Lấy trường hợp xe hơi làm ví dụ, nếu mua xe nhập ngoại thì bạn đóng ngay thuế nhập khẩu 60% của giá trị xe, còn xe sản xuất trong nước thì giá thành cuối cùng cũng tương đương mà hãng xe lại chỉ đóng 28% thuế trên phần lãi sau khi đã trừ mọi loại chi phí sản xuất. Vậy mua xe ngoại bạn đóng góp ngay lập tức và trực tiếp cho ngân sách chính phủ. Còn mua xe nội bạn góp phần làm giầu cho một số cá nhân, những người luôn lách thuế bằng mọi cách và bóc lột công nhân bằng cách trả lương rẻ mạt.

Có người bảo, cuối cùng cũng phải làm thế nào để cho sản xuất phát triển chứ? Tôi thì bảo, trình độ sản xuất kém thế thì sản xuất làm gì cho nó hại tài nguyên thiên nhiên? Có công ty xe máy ở Việt Nam mà tôi biết rất rõ, không tự sản xuất dù chỉ là một cái ốc vít. Tất cả đều nhập của Trung Quốc, vì tính cả giá thành vận chuyển thì vẫn rẻ hơn là tự sản xuất lấy. Thế cũng hay, cũng đỡ hại đến cộng đồng, bởi nếu tự sản xuất mà đắt thì lại phải tìm cách bóc lột công nhân và trốn thuế, rồi thì tốn điện, mà điện tức là than, là dầu, là nước. Rồi thì lại thải ra khói, bụi, rác và các chất độc hại khác cho môi trường.

Made in Vietnam? No thanks!