Sáng kiến ngu

Cách đây độ hơn chục năm, trên báo Tuổi trẻ Cười có đăng một bài nhan đề là "Sáng kiến ngu" của Lê Hoàng, trong đó tác giả để xuất việc tập trung hết người ngu trong nước ta lại một chỗ gọi là Viện Ngu Quốc Gia mà công việc chính của cái viện này là nghĩ ra những điều ngu nhất để những người không ngu biết đấy mà tránh. Sáng kiến này có ý nghĩa thực tiễn hết sức lớn lao. Chúng ta biết rằng ở các nước văn minh trên thế giới mà một ví dụ gần nhất là Singapore, người ta tập trung những người thông minh lại để họ chỉ việc ngồi nghĩ ra những điều hay ho mới mẻ. Với hoàn cảnh còn vô vàn khó khăn của nước ta, việc làm ấy sẽ là khó, rất khó bởi cơ chế, chính sách đãi ngộ và sử dụng người tài ở ta còn đang là điều vô cùng bất cập, nói trắng ra là không thể giữ chân người tài chỉ bằng nước bọt và những lời hứa trống rỗng. Song le, nếu ta không thành lập được Viện Khôn Quốc Gia thì ngược lại một Viện Ngu Quốc Gia là một dự án hoàn toàn khả thi và hết sức nên làm.

Xin nêu thử một ví dụ. Giả sử như chính phủ ta muốn ra một chính sách mới nào đấy nhằm giảm ùn tắc giao thông đô thị. Thế thì đồng thời với việc giao cho cho những người không ngu nghiên cứu đề xuất giải pháp, Viện Ngu Quốc Gia cũng được giao một đề tài tương tự. Thể nào bọn Viện Ngu này cũng đề nghị nào là quy định ngày xe được vào thành phố theo biển số chẵn lẻ, rồi thì cấm xe ngoại tỉnh và đánh thuế xe thật nặng. Một khi Viện Ngu đã đề xuất như thế, ta sẽ biết ngay đó là các giải pháp ngu, từ đó, những người không ngu sẽ không phải mất thời gian tranh cãi về những cách thức giải quyết vấn đề không thực tế, không thực hiện được và hết sức mất dậy ấy nữa.

Nếu chúng ta đã có một Viện Ngu Quốc Gia như thế từ trước, thì hẳn đã không có những thứ quái dị như giải pháp hạn chế xe gắn máy bằng cách cấm đăng ký xe mới ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, cấm lưu hành xe tự chế, thuế thu nhập đánh từ mức khởi điểm một triệu đồng mà mới nói ra đã gây bất bình, càng thực hiện càng gây bất cập, thậm chí chưa thực hiện đã phải dỡ bỏ.

Cũng tương tự như cách một thầy giáo tiếng Anh hướng dẫn một học sinh Trung Quốc về cách sử dụng mạo từ “the”: Viết xong một bài trò cứ thấy chỗ nào có “the” thì trò gạch đi, còn trước danh từ nào chưa có “the” thì trò thêm nó vào là đúng luôn. Như vậy, mặc định trong bài viết của người học trò Trung Quốc ấy cách đặt mạo từ là ngu rồi, chỉ việc đặt ngược lại là đang sai sẽ trở thành đúng ngay. Hãy hình dung, bạn đang học tiếng Anh và muốn tự kiểm tra ngữ pháp của mình. Bạn sẽ yêu cầu: Ê, học trò Trung Quốc ơi, hãy đặt article “the” vào đoạn văn sau đây (mà bạn đã viết)! Và thế là alez, áp dụng nguyên tắc vàng của thầy giáo người Anh đã cho, bạn sẽ kiểm tra được ngay tính đúng đắn của sản phẩm của mình. Như vậy, ai bảo ngu là vô dụng nào?