Nô lệ thời hiện đại

Có những người hàng ngày phải bán thời gian cho chủ lao động theo cái cách mà dưới góc nhìn của tôi, không khác gì nô lệ. Đó chính là những người đi làm xa hàng ngày tại những nơi mà cuộc sống không tồn tại.

Mới đây tôi đi công tác lên Việt Trì. Đường lên thành phố “ngã ba sông”, cách Hà Nội khoảng trên trăm cây số, đi qua đường cao tốc Bắc Thăng Long - Nội Bài. Trên đường đi là nhiều khu công nghiệp tập trung nhiều hãng sản xuất và kho vận. Dọc đường, chúng tôi gặp nhiều xe commuter chở nhân viên đi làm của các công ty lớn như Zamil, Toyota, Honda, và tôi chợt nhớ ra, tôi cũng có bạn bè có thể đang ngồi ngáp ngắn ngáp dài hoặc ngủ gà ngủ gật trên một trong những xe đó. Nói đâu xa, thằng Théo đấy thôi.�

Hãy thử hình dung, 6 rưỡi (hoặc sớm hơn) bạn ra khỏi nhà, và 6 rưỡi (hoặc muộn hơn) bạn được xe ô tô công ty thả xuống điểm tập kết. Trong 12-14 giờ� đồng hồ đó, bạn là nô lệ, cách biệt với đời sống bình thường vì đã bán thời gian cho bọn chủ tư bản thối nát. Về đến nhà, bạn chỉ còn độ 2 tiếng trên lý thuyết để tắm giặt và ăn uống trước khi lên giường để "tái sản xuất sức lao động". Cứ lặp đi lặp lại như vậy ngày này qua ngày khác.

Là một thanh niên, hoặc một trung niên ít tuổi được thôi thúc bởi trái tim ấm nóng, bạn muốn phần thời gian tự do ít ỏi còn lại dành cho chính mình kéo dài hơn và tiêu vào vài việc có ý nghĩa hơn, như là ngồi nói chuyện với người thân trong gia đình, hoặc đến nhà bạn gái, hoặc rủ bạn bè đi uống cà phê, hay tệ hại nhất thì cũng là xem một bộ phim. Nhưng bạn luôn luôn thiếu thời gian để làm những việc đó, và bạn luôn luôn thiếu ngủ.

Sáng hôm sau, lại một ngày lặp lại. 6h xe đã đưa bạn đi làm trong khi bạn còn đang mắt nhắm mắt mở, đưa bạn đến một nơi cách xa Hà Nội đến vài chục cây số và nhốt bạn ở đó. Gọi là nhốt vì liệu bạn có thể đi đâu, khi bạn không có phương tiện đi lại, vào ra khu công nghiệp phải xuất trình thẻ, và cả khu công nghiệp thì nằm ở giữa một cánh đồng. Bạn phải ngồi đó ở một nơi cách biệt với thế giới bên ngoài, cần mẫn (hoặc giả vờ) chăm chỉ như một con kiến thợ, làm những gì người ta bảo bạn làm.

Trong khi đó, ở trung tâm thành phố, nơi cuộc sống đang diễn ra, người ta có thể vừa làm việc, vừa gọi bạn bè tạt qua đi làm 1 chầu cà phê và ngồi đọc báo thể thao trong khi đánh giầy. Người ta có thể chạy ù ra phố mua quà sinh nhật cho đứa bạn, còn buổi trưa thì đi ăn ở mấy quán cơm văn phòng máy lạnh tranh thủ tán mấy em gái văn phòng phẳng phiu và thơm tho, hoặc ngồi trong cửa sổ nhìn ra phố Hà Nội lố nhố các em hở lưng hở rốn đi Dylan, SH và các chị bán rong người nhà quê đen đúa chạy công an như chạy giặc. Hoặc cũng có thể nhấm nháy cô em phốp pháp trong văn phòng chở sang Lâm gia trang thuê nhà nghỉ 50 nghìn đến 2 giờ chiều về không ai biết. Nói chung là rất đời. Nếu bạn ở nơi đó, bạn sẽ cảm thấy đúng là mình đang sống.

Như thế, điểm mấu chốt là tuy đa số người làm việc bình thường đều là nô lệ cho thời gian, nhưng trong khi người ta ăn cắp, hoặc tận dụng lại được đến 60-80% thời gian công sở, thì những kẻ nô lệ kia lại phải bán thời gian một cách quá sòng phẳng, thẳng thắn và không ăn gian vào đâu được. Bình thường, chúng ta được làm việc trong môi trường sống bình thường hàng ngày, còn những kẻ nô lệ khốn khổ kia bị đem đến làm việc ở một nơi không có cuộc sống. Như thế, có thể so sánh với việc sang Li- Băng để làm ô-sin, hoặc ra đảo Trường Sa để làm bộ đội.